Από τη Θεοτίμη Μαυρουδάκη, Λογοθεραπεύτρια BSc του Κέντρου Θεραπειών ‘’ΛΟΓΟΥπολη’’
Τα ηλικιακά αναπτυξιακά ορόσημα αποτελούν κατευθυντήριες γραμμές που μας βοηθούν να κατανοήσουμε τη φυσιολογική ανάπτυξη της γλωσσικής ικανότητας κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας. Παρακάτω παρατίθενται ορισμένα παραδείγματα του τι αναμένουμε να συναντήσουμε στον λόγο και την ομιλίας παιδιών βρεφικής και νηπιακής ηλικίας.
0-6 μηνών
Συχνά «γρυλίζει» και δημιουργεί ευχάριστους ήχους.
Χρησιμοποιεί διαφορετικό κλάμα για να εκφράσει τις διαφορετικές του ανάγκες.
Χαμογελάει όταν του μιλάνε.
Αναγνωρίζει φωνές.
Εντοπίζει τους ήχους γυρίζοντας το κεφάλι.
Ακούει κάθε μορφή ομιλίας.
Χρησιμοποιεί τα φωνήματα /b/, /p/ και /m/ στο βάβισμα.
Χρησιμοποιεί ήχους και χειρονομίες για να υποδείξει το τι θέλει.
Αντιλαμβάνεται το «όχι» και αλλάζει τον τόνο της φωνής.
7-12 μηνών
Καταλαβαίνει το «όχι» και το «καίει».
Ανταποκρίνεται σε απλά αιτήματα.
Καταλαβαίνει και ανταποκρίνεται στο δικό του όνομα.
Αντιλαμβάνεται λέξεις για απλά αντικείμενα (π.χ. κουτάλι, παπούτσι, χυμός).
Μιμείται τους ήχους της ομιλίας των ενηλίκων και τη μελωδικότητά τους.
Χρησιμοποιεί και ήχους της ομιλίας, αντί να κλαίει μόνο, για να τραβήξει την προσοχή.
Ακούει όταν του μιλάνε.
Προσεγγίζει κάποιους ήχους.
Διαφοροποιεί το βάβισμά του.
Χρησιμοποιεί πρώτη φορά για επικοινωνιακό σκοπό την ομιλία.
Χρησιμοποιεί κατ’ αποκλειστικότητα ουσιαστικά.
Για να εκφραστεί χρησιμοποιεί από μία έως τρεις λέξεις.
Χρησιμοποιεί συγκεκριμένες χειρονομίες ή φώνηση για να εκφράσει τα θέλω του.
13-18 μηνών
Μιμείται μεμονωμένες λέξεις.
Χρησιμοποιεί τη μελωδικότητα όπως οι ενήλικες.
Ηχολαλεί.
Απαλείφει κάποια αρχικά και σχεδόν όλα τα τελικά σύμφωνα.
Χρησιμοποιεί ως επί το πλείστον μη καταληπτή ομιλία.
Εκτελεί απλές εντολές.
Επιδεικνύει ένα έως τρία μέρη του σώματος.
Έχει εκφραστικό λεξιλόγιο 3-20 λέξεις, οι περισσότερες απ’ αυτές είναι ουσιαστικά.
Συνδυάζει χειρονομίες και ήχους.
Ζητά πράγματα που επιθυμεί.
19-24 μηνών
Χρησιμοποιεί υπαρκτές λέξεις πιο συχνά από ψευδολέξεις.
Έχει εκφραστικό λεξιλόγιο 50-100 λέξεων ή παραπάνω.
Αντιλαμβάνεται 300 ή περισσότερες λέξεις.
Ξεκινάει να συνδυάζει ουσιαστικά με ρήματα και ουσιαστικά με επίθετα.
Ξεκινάει να χρησιμοποιεί αντωνυμίες.
Δεν έχει σταθερό έλεγχο της φωνής του.
Χρησιμοποιεί την κατάλληλη προσωδία στις ερωτήσεις.
Ο λόγος του είναι περίπου κατά 25-50% καταληπτός σε ξένους.
Ρωτάει και απαντάει σε ερωτήσεις του τύπου «τι είναι αυτό;».
Ευχαριστιέται να ακούει ιστορίες.
Γνωρίζει 5 μέρη του σώματος.
Γνωρίζει επακριβώς τα ονόματα κάποιων γνώριμων αντικειμένων.
Καταλαβαίνει βασικές κατηγορίες (π.χ. παιχνίδια, φαγητό).
Δείχνει τις εικόνες ενός βιβλίου όταν ονομάζονται.
2-3 ετών
Η ομιλία του είναι καταληπτή κατά 50-75%.
Κατανοεί την έννοια του «ένα» και του «όλα».
Επικοινωνεί τις σωματικές του ανάγκες (πριν, κατά τη διάρκεια και μετά).
Ζητάει αντικείμενα με το όνομά τους.
Αναγνωρίζει αρκετά μέλη του σώματος.
Ακολουθεί διπλές εντολές.
Κάνει ερωτήσεις μίας ή δύο λέξεων.
Δημιουργεί φράσεις δύο έως τεσσάρων λέξεων.
Χρησιμοποιεί λέξεις γενικού περιεχομένου.
Συνεχίζει να ηχολαλεί, όταν συναντά δυσκολίες στον λόγο
Αντιλαμβάνεται περίπου 500-900 λέξεις
Έχει εκφραστικό λεξιλόγιο 50-250 λέξεις, ενώ παρατηρείται εξαιρετική αύξηση κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου
Παρουσιάζει πολλαπλά γραμματικά λάθη.
Καταλαβαίνει τα περισσότερα πράγματα που του λένε.
Κάνει συχνές επαναλήψεις – ειδικά με τα αρχικά «εγώ» και τις πρώτες συλλαβές της λέξης
Μιλάει με δυνατή φωνή.
Αυξάνει το εύρος του τόνου της φωνής του.
Χρησιμοποιεί σωστά τα φωνήεντα.
Χρησιμοποιεί τα σύμφωνα πάντα σε αρχική θέση, έστω και χωρίς τη σωστή άρθρωση, ενώ παραλείπει μεσαία σύμφωνα.
Χρησιμοποιεί το βοηθητικό ρήμα «είναι».
Κάνει χρήση ρημάτων σε ομαλό αόριστο, μορφημάτων κτήσης, αντωνυμιών και προστακτικής.
Διατηρεί το θέμα της συζήτησης ακόμα και μετά την εναλλαγή πολλών σειρών.
Είναι σημαντικό να θυμόμαστε πως οι χρονικές αυτές γραμμές είναι γενικές και περιγράφουν τι παρατηρείται συνήθως σε παιδιά αυτής της ηλικίας κατά μέσο όρο. Οφείλουμε να κατανοήσουμε πως κάθε παιδί αναπτύσσεται με διαφορετικούς ρυθμούς και για τον λόγο αυτό δεν πρέπει να είμαστε αυστηροί στην εφαρμογή αυτών των κριτηρίων. Εάν υπάρχουν ανησυχίες σχετικά με την ομιλία ενός παιδιού ή τον ρυθμό ανάπτυξης αυτής, είναι σημαντικό να απευθυνθείτε άμεσα στους ειδικούς και συγκεκριμένα σε κάποιο κέντρο Ειδικών Θεραπειών. Η πρώιμη παρέμβαση είναι το κλειδί για την έγκαιρη θεραπεία. Το κέντρο μας, που βρίσκεται στην Καλαμαριά Θεσσαλονίκης είναι πλήρως εξοπλισμένο με καταρτισμένο προσωπικό, έτοιμο να βοηθήσει την κάθε σας ανάγκη και να γίνει μία λύση στο πρόβλημά σας.